[سازمان قضایی ایران در دوران خلافت عباسی]

رفتار سیاسی طاهریان در قبال خلافت عباسی

تشیّع و دوران نظام‌سازی مذهبی و سیاسی (از زمان شکل‌گیری تا پایان دورۀ اول خلافت عباسی)

این مقاله در پی بررسی چگونگی و زمان شکل‌گیری تشیّع در اسلام و وضعیت آن در زمان حیات پیامبر(ص) و پس از آن تا دورۀ اول دولت عباسی و نقد فرایند شکل‌گیری نظام مذهبی و سیاسی شیعه به ویژه در ایران بوده است. روش: مقالۀ حاضر با روش تحلیلی و توصیفی و با رویکردی کاربردی و منطقی، به اثبات این فرضیه می‌پردازد که شیعه به عنوان مذهب، همزمان با بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) شکل گرفته، نظامی مذهبی و سیاسی را پی اف...

دولت آل خورشید و خلافت عباسی بررسی مناسبات سیاسی اتابکان لر کوچک با دربار خلافت عباسی (565-550 هـ .ق)

سرزمین لرستان کوچک در بخش میانی زاگرس در غرب ایران از نیمه دوم قرن ششم شاهد ظهور حکومتی بومی- محلی از میان قبایل و عشایر لر ساکن در این دیار بود. این منطقه قبل از تأسیس سلسلۀ خورشیدیان (اتابکان لر کوچک) به وسیله نمایندگان حکام عراق عجم وابسته به دولت سلجوقیان و دربار خلافت عباسی اداره می‌شد. مردم و عشایر لر مالیات خود را به دربار دارالخلافۀ بغداد پرداخت می‌کرده‌اند. شکل گیری قدرت محلی اتابکان ل...

کامیابی معتضد در مدیریت بحران مالی خلافت عباسی

معتضد، یکی از مقتدرترین خلفای نیمه‌ی دوم خلافت عباسی بود که در ابتدای زمامداری خود با بحران مالی ناشی از تهی شدن خزانه، کسری بودجه و ناتوانی دولت در پرداخت حقوق کارکنان مواجه شد. گرچه او این نابسامانی‌ها را از پیشینیان خود به ارث برده بود؛ اما هرگز اجازه نداد که این دشواری‌ها ادامه یابد و ارکان خلافت را متزلزل سازد. پرسشی که این مقاله می‌کوشد تا به روش توصیفی - تحلیلی برای آن پاسخی جستجو کند، ا...

گردش نظام پولی خلافت عباسی در قالب چک و سفته

سیاست‌های مالی و پولی در هر دوره از تاریخ به اشکال گوناگون اجرا می‌شده است. یکی از این سیاست‌ها چگونگی و نحوة گردش نظام پولی است که در مقاطع تاریخی نمودهایی خاص داشته است؛ در دورة خلافت عباسی، به‌سبب افزایش معاملات تجاری و حمل و نقل‌های مالی، نظام پولی در قالبی خاص عرضه می‌شد. این الگو استفاده از چک و سفته بود. خلافت عباسی برای پیشبرد فعالیت‌های مالی و تجاری و معاملات کلان خود در عملیات مالیاتی...

نقش فساد اداری و رقابت خاندانی در تجزیه خلافت عباسی